Nauka i rozwój Fizyka

Układ Słoneczny we Wszechświecie

Według teorii Wielkiego Wybuchu Wszechświat powstał około 14 mld lat temu. Już kilka sekund po wybuchu z cząstek egzotycznych wyłoniły się protony, neutrony i elektrony. Po około 300000 lat pojawiły się atomy wodoru i helu, a po upływie 1 mld lat pierwsze gwiazdy i protogalaktyki. Pierwsze gwiazdy, które wybuchały jako nowe i supernowe, dostarczały cięższych pierwiastków dla następnych pokoleń gwiazd. Fakt, że Wielki Wybuch nastąpił potwierdzają promieniowanie reliktowe Wszechświata, ucieczka galaktyk odkryta przez Hubble’a, która objawia się przesunięciem ku czerwieni na spektrogramach galaktyk oraz istnienie kwazarów – czyli bardzo silnych źródeł promieniowania, które istniały we Wszechświecie około 1 mld lat po jego powstaniu.

Około 90% masy Wszechświata to ciemna materia. Nie możemy jej zaobserwować, ale możemy zauważyć jej oddziaływanie na galaktyki. Według naukowców ciemna materia to czarne dziury – końcowy etap ewolucji gwiazd. Czarne dziury mogą też występować w centralnych częściach galaktyk.

Materia we Wszechświecie jest rozmieszczona nierównomiernie. Galaktyki tworzą gromady, które zawierają tysiące galaktyk, te natomiast łączą się w supergromady, które tworzą struktury podobne do piany mydlanej i są rozdzielone pustkami, gdzie galaktyki w ogóle nie występują.

 

Układ Słoneczny

Układ Słoneczny należy do galaktyki spiralnej, którą nazywamy Galaktyką lub Drogą Mleczną. Znajduje się w jednym z jej spiralnych ramion. Średnica Galaktyki to 100 tyś. lat świetlnych, natomiast grubość w rejonie centrum – 20 tyś. lat świetlnych. Galaktyka otoczona jest przez halo galaktyczne, w jego skład wchodzą gromady kuliste. Galaktyka posiada też dwa satelity – Wielki i Mały Obłok Magellana. Galaktyka oraz galaktyka M31 z gwiazdozbioru Andromedy wchodzą w skład Lokalnej Grupy Galaktyk.

Układ Słoneczny to Słońce i wszystkie ciała niebieskie związane z nim grawitacyjnie. Powstał on w wyniku akrecji pyłu i gazu międzygwiazdowego około 5 mld lat temu. W części centralnej powstało Słońce, natomiast z pyłu i gazu, który krążył wokół Słońca wytworzyły się planetazymale, które zderzały się i łączyły ze sobą, dając początek planetom. Masa Słońca to 99,87% masy całego Układu Słonecznego.

Słońce to niewielka gwiazda, która należy do tzw. ciągu głównego. Jego energia pochodzi z przemian termojądrowych zachodzących we wnętrzu.

Planety są ciałami niebieskimi o rozmiarach powyżej 1000 km, które krążą wokół Słońca po eliptycznych orbitach. Planety dzielimy na 2 grupy:

- ziemskie – skalne bryły o niewielkich rozmiarach, dużej gęstości i niewielkiej liczbie satelitów. Merkury i Wenus w ogóle nie mają satelitów,

- jowiszowe – to gazowe globy o dużych rozmiarach, małej gęstości i dużej liczbie satelitów. Wszystkie planety jowiszowe posiadają pierścienie, najefektowniejsze należą do Saturna.

Planetoidy są skalistymi ciałami niebieskimi o rozmiarach poniżej 1000 km, które poruszają się wokół Słońca po eliptycznych orbitach. Większość z planetoid krąży pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza.

Komety – to bryły skalno-lodowe, których główne składniki to gruz skalny oraz zestalony metan, dwutlenek węgla, woda, amoniak. Gdy kometa zbliża się do Słońca to zaczyna sublimować, czyli pojawia się warkocz skierowany od Słońca. Komety dzielimy na:

- okresowe – poruszają się po wydłużonych elipsach, np. kometa Halleya o okresie obiegu 72 lata,

- epizodyczne – poruszają się po parabolach lub hiperbolach, pojawiają się w pobliżu Słońca tylko raz. Źródłem komet jest obłok Oorta na peryferiach Układu Słonecznego i pas Kuipera, który znajduje się za orbitą Neptuna.

Meteoroidy to drobne ciała niebieskie, które są najczęściej produktem rozpadu komet, które wpadając do atmosfery spalają się wskutek tarcia. Wówczas możemy zaobserwować na niebie efekt spadających gwiazd.

Meteoryt to meteoroid, który spadł na powierzchnię Ziemi.